 |
Историја на
Македонскиот народ Уредник: проф. д-р Тодор Чепреганов Автори: Институт за
национална историја |
|
|
Историја на
Македонскиот народ Уредник: проф. д-р Тодор Чепреганов Автори: Институт за
национална историја |
Като .pdf файл (1.0 Мб) Като галерия от страници
Содржина:
МАКЕДОНИЈА ВО ПРАИСТОРИСКО ВРЕМЕ — д-р Анета Шукарова
МАКЕДОНИЈА ВО СТАРИОТ СВЕТ — д-р Анета Шукарова
1. Историско-географските граници на античка Македонија (најстарите записи за Македонија)............... 11
2. Етногенезата на античките Македонци.............. 12
3. Јазикот на античките Македонци................ 14
4. Религијата на античките Македонци.............. 15
5. Македонските цареви од династијата Аргеади........... 16
6. Борбите за македонскиот престол............... 21
7. Подемот на македонската држава – Филип II Македонски..... 22
7.1. Државата на Филип II – парадигма за општетствено-политичкото уредување на античките Македонци... 23
7.2. Воените и политичките успеси на Филип II.......... 26
7.3. Пробивот кон територијата на хеленските племиња... 27
7.4. Политичките говори на Демостен, Исократ и Ајсхин – историско сведоштво за антагонизмот помеѓу Македонија и хеленските полиси............. 28
7.5. Античкиот свет на хеленските полиси поделен помеѓу „филипомизи“ и „филипофили“............... 29
7.6. Македонија – доминантен историски фактор во античкиот свет .................. 32
8. Битката кај Хајронеја – историска пресвртница во Стариот свет........................ 34
9. Политичките дејства на Демостен за време на Александар III Македонски и на Антипатар.......... 37
АЛЕКСАНДАР III МАКЕДОНСКИ (336–323) МАКЕДОНИЈА – СВЕТСКА ИМПЕРИЈА — д-р Анета Шукарова
1. Походот кон Исток ....................... 43
2. Освојувањето на Египет .................... 45
3. Александар – цар на Азија ................... 45
4. Светата свадба во Суза ................... 47
5. Идејата за светска империја ................... 48
ФОРМИРАЊЕТО НА МАКЕДОНСКИТЕ ЦАРСТВА ПО СМРТТА НА АЛЕКСАНДАР III МАКЕДОНСКИ — (д-р Анета Шукарова
1. Судбината на Александровото царство по смртта на царот ..... 53
1.1. Воените судири помеѓу дијадосите ............. 54
1.2. Превласта на Антигон и на Деметриј I......... 56
2. Деметриј II Полиоркет – новиот цар на Македонија........ 58
3. Новата генерација владетели-епигони ............. 59
4. Воениот судир на Македонија и Рим за време на Филип V (221–179) ....................... 61
5. Персеј (179–168), последниот македонски цар од династијата Антигониди................... 62
МАКЕДОНИЈА ЗА ВРЕМЕ НА РИМСКОТО ВЛАДЕЕЊЕ (од 168 г. пр. н.е. – до крајот на III век) — д-р Митко Б. Панов
1. Територијалната поделба на Македонија............ 65
2. Востанието на Андриск (149–148 г. пр. н.е.)........... 66
3. Македонија – прва римска провинција на Балканот ....... 66
4. Новите тенденции на Македонците за реставрирање на државата......................... 67
5. Македонија – прва христијанска земја во Европа ........ 68
6. Македонија во периодот на Римските граѓански војни (49–31 г. пр. н.е.)........................ 69
7. Македонија во периодот на Pax romana ............. 70
МАКЕДОНИЈА ПОМЕЃУ ИСТОКОТ И ЗАПАДОТ (IV–V век) — д-р Митко Б. Панов
1. Македонија во периодот на тетрархијата .............. 73
2. Македонија за време на Константин I (306–337) и неговите наследници........................ 74
3. Теодосиј I (379–395) и Македонија................ 75
4. Македонија помеѓу Византија и Западната Римска Империја..... 76
МАКЕДОНИЈА И СЛОВЕНИТЕ (од средината на VI – до средината на IX век) — д-р Митко Б. Панов
1. Појавата на Словените на историската сцена ......... 79
2. Македонија во политичко-религиската концепција на Јустинијан I ......................... 80
3. Првите напади на Словените во Македонија и опсадите на Тесалоника.................. 82
4. Населувањето на Словените во Македонија и обидите за нивно политичко обединување................ 83
5. Македонските склавинии и Византија ............. 87
6. Континуитетот на античките Македонци и процесот на нивна симбиоза со Словените............... 88
МАКЕДОНИЈА – ЈАДРО НА КУЛТУРНИТЕ И ДУХОВНИТЕ ПРОЦЕСИ (од средината на IX – до средината на X век) — д-р Митко Б. Панов
1. Константин-Кирил и Методиј и создавањето на словенската азбука во Македонија............ 91
2. Дејноста на Климент и Наум и создавањето на Охридската книжевна школа ............... 94
3. Појавата на богомилството во Македонија .......... 97
СОЗДАВАЊЕТО НА СРЕДНОВЕКОВНАТА ДРЖАВА ВО МАКЕДОНИЈА — д-р Митко Б. Панов
1. Востанијата против Бугарија и Византија и создавањето на државата ........................ 101
2. Самуил – симбол на моќта на македонската држава....... 103
3. Беласичката битка (1014 г.) .................... 105
4. Царувањето на Гаврило Радомир и на Јован Владислав и крајот на државата ....................... 107
5. Карактерот и идентитетот на државата ............. 108
МАКЕДОНИЈА ПОМЕЃУ ВИЗАНТИСКАТА И ОСМАНЛИСКАТА ИМПЕРИЈА (XI–XIV век) — д-р Митко Б. Панов
1. Востанијата во Македонија од XI век............. 115
2. Македонија во фокусот на судирите меѓу новите балкански сили........................... 118
3. Српските завладувања во Македонија (од крајот на XIII – до средината на XIV век)..................... 121
4. Формирањето на независните држави на Волкашин и Углеша... 122
МАКЕДОНИЈА ПОД ОСМАНЛИСКА ВЛАСТ (од крајот на XIV – до крајот на XVIII век) — д-р Драги Ѓоргиев
1. Појавата на Османлиите на Балканот ............. 125
2. Паѓањето на Македонија под османлиската власт ....... 128
3. Административно-територијалното уредување на Македонија во османлиската држава .................... 131
4. Османлискиот феудализам .................. 134
5. Демографските поместувања ................. 139
5.1. Колонизација ....................... 139
5.2. Исламизација ....................... 143
6. Социјалната структура на населението .............. 145
7. Опаѓањето на Империјата и промените во тимарскоспахискиот систем ...................... 147
8. Периодот на анархија и разбојништво ............. 150
9. Отпорот против османлиската власт ............ 152
10. Охридската архиепископија ................. 155
11. Културата и начинот на живеење................. 158
МАКЕДОНИЈА ВО XIX ВЕК — д-р Крсте Битовски
1. Распаѓањето на османлискиот феудален систем во Македонија и раѓањето на новиот систем – капитализмот ..... 165
2. Борбите за народна црква и просвета .............. 167
3. Ослободителните борби во втората половина на XIX век ..... 173
4. Афирмацијата на македонската национален идентитет по кресненските настани ................... 179
5. Основањето на Македонската револуционерна организација .... 183
6. Основањето на Македонскиот комитет во Бугарија и неговите први акции ..................... 187
7. Македонската револуционерна организација по Солунскиот конгрес (1896 г.) ............... 189
8. ТМОРО и соседите ....................... 190
9. Илинденското востание .................. 194
9.1. Задушувањето на востанието .............. 200
9.2. Македонија по Илинденското востание .......... 202
10. Младотурската револуција (1908 г.) ............ 207
МАКЕДОНИЈА ВО ПЕРИОДОТ НА БАЛКАНСКИТЕ ВОЈНИ ДО ПОЧЕТОКОТ НА ВТОРАТА СВЕТСКА ВОЈНА НА БАЛКАНОТ (1912–1941) — акад. Иван Катарџиев
1. Борбата на македонскиот народ за ослободување и за создавање автономна македонска држава – една од причините за почетокот на Балканските војни ....... 211
2. Балканските војни и судбината на Македонија .......... 212
3. Македонскиот народ на крстопат во времето на војните 1912–1918 и по нив ....................... 216
4. Крајот на војните – нова етапа во развојот на борбата на македонскиот народ за ослободување и за државно конституирање .................. 221
5. Македонија по Мировната конференција во Париз ....... 224
6. Положбата на Македонците под Кралството на СХС / Кралството Југославија................. 225
7. Положбата на Македонците под Грција ............. 227
8. Положбата на Македонците под Бугарија ............ 232
9. Македонското националноослободително движење пред предизвиците на новата положба ................ 234
10. Политичките сили на националноослободителното движење по војните ........................ 239
МАКЕДОНИЈА ВО ВТОРАТА СВЕТСКА ВОЈНА (1941–1945)
1. Втората светска војна на Балканскиот Полуостров (д-р Ванче Стојчев)..................... 257
2. Априлската војна од 1941 година и поделбата на Македонија..... 258
3. Воспоставувањето на окупационата власт во Македонија... 259
4. Бугарскиот акционен комитет................ 260
5. Оружената борба во Македонија (1941–1945).......... 262
5.1. Политичките и воените подготовки на НОД за борба против окупаторите ................... 262
5.2. Засилувањето на оружената борба............ 266
5.3. Слободната територија во текот на 1943 година ..... 272
5.4. Истакнувањето на програмските цели на борбата.... 273
5.5. Иницијативниот одбор за свикување на АСНОМ...... 273
5.6. Македонското национално прашање и балканските држави на крајот од 1943 година ........ 274
6. Германско-бугарската офанзива од првата половина на 1944 година........................ 275
7. Обидите на окупаторите да предизвикаат граѓанска војна во Македонија........................ 277
8. Проширувањето на воените дејства и новата военотериторијална поделба на Македонија во текот на летото 1944 година........... 279
9. Прашањето за обединувањето на Македонија во текот на Втората светска војна.................... 280
10. Конституирањето на македонската држава (1944 г.) (д-р Новица Велјановски).................... 281
10.1. Изборот на делегатите за АСНОМ........... 281
10.2. Првото заседание на АСНОМ и неговите решенија.... 282
10.3. Утврдувањето на платформата на АСНОМ ........ 282
10.4. Конститутивните акти на АСНОМ .......... 283
10.5. Прокламирањето на резултатите од АСНОМ ....... 285
10.6. Президиумот на АСНОМ во реализацијата на решенијата и определбите на АСНОМ ........ 286
10.7. Одгласот на Првото заседание на АСНОМ и реализацијата на неговите решенија......... 287
11. Ослободувањето на Македонија (д-р Ванче Стојчев)...................... 288
12. Учеството на македонската војска во ослободувањето на Југославија......................... 292
13. Македонската држава (1944–1945) (д-р Новица Велјановски).................. 294
13.1. Првото заседание на АСНОМ како поттик за натамошниот развој на НОАВМ............. 294
13.2. Подготовките и одржувањето на Второто заседание на АСНОМ..................... 295
13.3. Работата на Президиумот на АСНОМ во првите месеци од 1945 година.................. 296
13.4. Трансформацијата на АСНОМ во Народно собрание и изборот на првата Влада на ДФ Македонија...... 297
14. Просветно-културниот и верскиот живот (1941–1944)........ 298
ЕГЕЈСКИОТ ДЕЛ НА МАКЕДОНИЈА ВО ВТОРАТА СВЕТСКА ВОЈНА — д-р Новица Велјановски
1. Окупацијата и поделбата на егејскиот дел на Македонија... 303
2. Македонските антифашистички организации......... 304
3. Македонските воени единици................. 304
4. Македонските политички организации и односот на КПГ спрема македонското национално прашање......... 305
5. Ослободувањето на егејскиот дел од Македонија......... 307
6. Поразот на ЕЛАС ...................... 307
7. Културно-образовните придобивки за Македонците во егејскиот дел од Македонија................... 308
ПИРИНСКИОТ ДЕЛ НА МАКЕДОНИЈА ВО ВТОРАТА СВЕТСКА ВОЈНА — д-р Новица Велјановски
1. Подготовките, почетокот и текот на востанието.......... 311
2. Оружената борба во текот на 1943 година............. 312
3. Масовизирањето на оружената борба во текот на 1944 година... 312
4. Обидите за обединување.................... 313
ФЕДЕРАЛНА МАКЕДОНИЈА ВО ЈУГОСЛОВЕНСКАТА ФЕДЕРАЦИЈА (1945–1991) — д-р Новица Велјановски
1. Административно-централистичкиот период (1945–1953).... 316
2. Периодот на експериментот „самоуправување“ (1953–1970)..... 323
3. Периодот на политичкиот либерализам, делегатскиот систем и договорната економија (1971–1991)............. 325
4. Распадот на СФРЈ и осамостојувањето на Република Македонија.......................... 327
САМОСТОЈНА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА — д-р Тодор Чепреганов
1. Распаѓањето на Југославија.................. 329
2. Чекорите кон независност.................... 330
3. Меѓународното признавање.................... 333
4. Патот кон ООН........................ 335
5. Кризата во Косово...................... 337
6. На работ на меѓуетничка војна............... 337
7. Охридскиот договор и настаните по него.............. 338
8. НАТО-самитот во Букурешт.................. 339
9. Македонското малцинство во соседните земји........... 340